Julian Assange është një aktivist australian, themelues i platformës Wikileaks, të cilën e krijoi në vitin 2006. Ai ka lindur më 3 korrik 1971 në Townsville, Queensland, Australi. Në vitet 1980 ai i përkiste një grupi hakerash. WikiLeaks është themeluar në vitin 2006. Assange, një anëtar i bordit 9 anëtarësh të Wikileaks, së shpejti bëhet një nga zëdhënësit kryesorë të tij në shtyp.
Ndërsa gazetat e përshkruajnë atë si drejtorin ose themeluesin e Wikileaks, ai nuk e quan veten kështu, por shërben si kryeredaktor i tij dhe ka deklaruar se ai ka fjalën e fundit në procesin e shqyrtimit të dokumenteve të dorëzuara në faqe. . Ashtu si të gjithë të tjerët që punojnë për faqen, ai është një vullnetar i papaguar. Në vitin 2009 ai u nderua me çmimin Amnesty International Press Prize, ndërsa nga revista britanike Economist u shpërblye me çmimin Index on Censurship në vitin 2008.
Në vitin 2010, ai u votua në numrin 23 në mesin e “50 njerëzve më me ndikim në botë” në një sondazh nga British New Statesman. Po atë vit atij iu dha çmimi Sam Adams, nga një grup ish-oficerësh të CIA-s, për integritet dhe etikë në fushën e inteligjencës. Ai u votua gjithashtu nga revista Utne si një nga “25 vizionarët që do të ndryshojnë botën tuaj”, ndërsa francezi Le Monde e shpalli “njeriu i vitit”. Ai ishte ndër të nominuarit për Personi i Vitit të revistës Time 2010. Në votimin online të publikut, në fakt ai zuri vendin e parë me një diferencë të madhe nga i dyti, Tayyip Erdogan. Megjithatë, zgjedhja e revistës ishte themeluesi i Facebook, Mark Zuckerberg, i cili doli i 10-ti në sondazh.
Në gusht të vitit 2010, kundër tij nisi një hetim në Suedi me akuzën se kishte përdhunuar një femer, ndërsa kishte ngacmuar një të dytë. Prokurori kompetent brenda 24 orëve ka tërhequr urdhërarrestin pasi sipas vendimit nuk ka dyshime se ka kryer përdhunim, ndërsa ka mohuar edhe akuzat. Mbështetësit e tij besonin se ai ishte viktimë e baltës. Çështja u rihap në fillim të shtatorit kur dolën informacione të reja për rastin e përdhunimit.
Në tetor, qeveria suedeze njoftoi se i kishte refuzuar një leje qëndrimi dhe pune Julian Assange, i cili kishte kërkuar të qëndronte në Suedi për të përfituar nga ligjet që mbronin punën gazetareske. Arsyet nuk u bënë të ditura. Në nëntor të atij viti, u lëshua një urdhër i ri gjyqësor për ta sjellë në pyetje për akuzat e përdhunimit. Ndaj tij është lëshuar një urdhër-arresti ndërkombëtar gjatë kohës që ishte në Britani.
Konceptimi dhe reagimet
Pas lëshimit të një urdhri nga Interpoli për rastin e përdhunimit, Assange u dorëzua më 7 dhjetor 2010 në Policinë e Londrës. Assange-it iu refuzua lirimi me kusht dhe u mbajt në paraburgim në burgun Wandsworth deri më 14 dhjetor. Pavarësisht arrestimit të Assange, WikiLeaks vazhdoi zbulimet e tij. Pas përfundimit të paraburgimit, atij i është dhënë urdhër të qëndrojë në arrest shtëpiak në Britani. Më 19 qershor 2012, Assange kërkoi azil në ambasadën e Ekuadorit në Londër. Policia e Londrës tha se përpjekja e tij për të kërkuar azil në një ambasadë të huaj ishte një shkelje e kushteve të lirimit me kusht dhe mund të çonte në arrestim.
Më 16 gusht 2012, Ministri i Jashtëm i Ekuadorit Ricardo Patino njoftoi vendimin e vendit për t’i dhënë azil politik Assange, i cili qëndroi në ambientet e ambasadës së vendit në Londër nën kërcënimin e arrestimit. Si Britania ashtu edhe Suedia shprehën kundërshtimin e tyre, ku e para kërcënoi se do të vazhdojë me heqjen e përkohshme të imunitetit diplomatik të ambasadës së Ekuadorit për të lehtësuar arrestimin e Assange.
Më në fund, nën presion, qeveria ekuadoriane u tërhoq dhe i hoqi imunitetin, duke rezultuar në arrestimin e tij nga policia britanike. Themeluesi i WikiLeaks që atëherë është mbajtur në një burg të sigurisë maksimale, ku u dërgua pas arrestimit. Ai përballet me akuza në SHBA për “spiunazh” për zbulimin e mbi 700,000 dokumenteve konfidenciale dhe të klasifikuara diplomatike dhe ushtarake amerikane, kryesisht në luftërat e SHBA në Irak dhe Afganistan, nga viti 2010 e tutje përmes faqes së internetit WikiLeaks. Nëse dënohet nga drejtësia amerikane, ai rrezikon deri në 175 vjet burg.
Michelle Bachelet, Komisionerja e Lartë e OKB-së për të Drejtat e Njeriut, tha: “Ekstradimi i mundshëm i Assange dhe ndjekja e tij e mundshme ngre shqetësime për lirinë e shtypit dhe efektet e mundshme paralizuese në gazetarinë investigative”, duke shtuar: “Unë jam në dijeni të shëndetit. problemet me të cilat z. Assange është përballur gjatë ndalimit të tij dhe unë mbetem i shqetësuar për gjendjen e tij fizike dhe mendore”.
Të pabarabartë para ligjit
Rasti Assange është historia e një njeriu të persekutuar dhe abuzuar për ekspozimin e sekreteve të të fuqishmëve, veçanërisht krimet e luftës, torturën dhe korrupsionin. Arsyeja e ndalimit të tij dhe kërcënimi për të mbetur në burg për jetë në SHBA, është faqja e internetit WikiLeaks pas zbulimeve të mëdha të dekadës së fundit: Dëshmi fotografike të krimeve të luftës në Afganistan dhe Irak, spiunazh industrial amerikan, llogari bankare sekrete. në ishujt Kajman, ata kompozojnë atë që shqetësonin. “Ndjekja e pamëshirshme e Assange nga autoritetet amerikane inkurajohet nga frikacakët e shumë gazetarëve që e kanë braktisur atë në fatin e tij apo edhe gëzohen për fatkeqësinë e tij”, tha Serge Halimi, president dhe drejtor redaktues i Le Monde Diplomatique.
Pas një mosmarrëveshjeje të gjatë ligjore, drejtësia britanike dha zyrtarisht dritën jeshile për ekstradimin e 51-vjeçarit australian në SHBA. Në deklaratën e tyre, Wikileaks foli për “një ditë të zezë për lirinë e shtypit”. Assange apeloi dhe së shpejti Gjykata e Lartë do të vendosë përfundimisht për ekstradimin e themeluesit të Wikileaks në SHBA.
Të afërmit e tij janë të shqetësuar për shëndetin e tij. Gruaja e tij Stella ka frikë nga më e keqja: “Jeta e Julianit varet nga ky vendim ekstradimi. Juliani është klinikisht në depresion. Nëse ai ekstradohet dhe vendoset në izolim në SHBA, ai do të vrasë veten”. Assange është baba i dy djemve, dy dhe një vjeç, që kishte me avokaten 37-vjeçare Stella Morris, me origjinë nga Afrika e Jugut. “Pasi të kemi ezauruar mjetet juridike vendase, do të apelojmë në Gjykatën Evropiane të të Drejtave të Njeriut”, thotë Stella Assange. Por është e pasigurt nëse gjyqtarët britanikë do të presin vendimin e tij. Gjithashtu, qeveria britanike duket se nuk e shikon më mirë Konventën Evropiane për të Drejtat e Njeriut dhe po përgatit një ligj për të kufizuar të drejtat e refugjatëve dhe emigrantëve.
Vdekje e ngadaltë
Në fund të fundit, kjo luftë, thonë mbështetësit e Assange, nuk ka të bëjë vetëm me jetën e të akuzuarit, por edhe me lirinë e shtypit në Evropë. Në çdo rast, ky është një mesazh shkatërrues për gazetarët e gazetarisë apokaliptike. “Kushdo që punon në këtë pjesë të gazetarisë duhet të ketë frikë, duhet të ndihet i kërcënuar nga dhuna shtetërore e legjitimuar në mënyrë demokratike”, thotë Margit Stubb, një deputete e të Gjelbërve gjermane.
“Diktatorët dhe regjimet totalitare po vëzhgojnë me shumë vëmendje qëndrimin e SHBA-së dhe Britanisë ndaj Assange dhe të tjerëve si ai. Sepse atyre u jepet mundësia të ulin kritikat perëndimore për situatën në shtypin e vendeve të tyre si standarde të dyfishta. Kështu bëri përfaqësuesi i Ministrisë së Jashtme kineze në fillim të majit”, raporton Deutsche Welle.
Kjo është arsyeja pse Margit Stubb thotë: “Nëse Shtetet e Bashkuara dhe demokracitë perëndimore duan të tregojnë se mbrojnë lirinë e shtypit dhe se u besohet, atëherë ata duhet të ndalojnë së ofruari, duke ndjekur penalisht Assange, një shembull të ndjekjes penale të gazetarëve kritikë”. Refuzimi i lirimit të tij me kusht, për shkak të kushteve jo të mira të paraburgimit, është për politikanin e Gjelbër një skandal për shtetin ligjor dhe humanitar. Nëse vendimi i gjyqtarëve nuk ndikohet nga ndërhyrjet e jashtme, mosekstradimi i Assange dhe lirimi i tij i parakohshëm do të jetë një fitore për demokracinë, një fitore për gazetarinë e lirë investigative.
