Qëllimi i këtij artikulli është t’ju tregojë se si të merrni vendime dhe të bëheni më vendimtarë. Nëse jeni duke luftuar për të vendosur se çfarë karriere të ndiqni, ku të lëvizni ose çfarë këpuce të blini, strategjitë që do të gjeni këtu do t’ju ndihmojnë të merrni vendime me besim dhe lehtësi më të madhe dhe të hiqni dorë nga frika që ju pengon.
Nëse e keni të vështirë të merrni vendime të shpejta ose të mbështeteni te të tjerët për konfirmim ose për të marrë vendime për ju, ky kapitull do t’ju tregojë se si të ndryshoni duke marrë kontrollin e jetës tuaj dhe duke jetuar me vendosmëri. Në vendimet komplekse ndiqni reagimin tuaj të parë instinktiv. Studiuesit në Universitetin e Amsterdamit treguan se sa më komplekse të jenë vendimet, aq më mirë është të ndiqni reagimin tuaj fillestar të zorrëve, hahhhaaa .
Në zgjedhjet relativisht të thjeshta, si p.sh. cilin peshqir të blini, mund të jetë e dobishme të peshoni të mirat dhe të këqijat. Çuditërisht, megjithatë, sa më kompleks të jetë vendimi, p.sh. cilat mobilje apo çfarë makine të blini, është më mirë të lini pavetëdijen tuaj t’ju udhëheqë dhe t’i besoni intuitës suaj. Pavendosmëria mund t’ju bëjë konfuz. Dhe nëse kjo është diçka që ju ndodh shpesh, mund të jetë një pengesë e rëndësishme në jetën dhe zhvillimin tuaj.
Ka raste kur ne luftojmë për orë të tëra për të marrë një vendim. Ne humbim shumë kohë duke u përpjekur të gjejmë produktin më të mirë, të shkruajmë emailin e përsosur, të vendosim se çfarë të porosisim. Herë të tjera, pasi kemi marrë një vendim, nuk jemi të kënaqur me zgjedhjen tonë dhe pyesim veten nëse duhet të kishim zgjedhur diçka tjetër.
Mënyra se si merrni vendime ndikon shumë në jetën tuaj. Përcakton nëse do të veprojë apo do të mbetet joaktiv. Nëse do të shfrytëzoni një mundësi që ju shfaqet ose nëse do të hezitoni. Në këtë kapitull do të shohim se si mendja jonë na mbron kur marrim vendime “të këqija”.
Nëse jeni kronikisht i pavendosur, ka strategji efektive për të marrë vendime më të lehta, strategji për të ndërtuar vendosmërinë tuaj dhe ky artikull do t’ju tregojë se si ta bëni këtë.
“Perfeksionistë” dhe “të kënaqur”
Psikologu Barry Swartz zbuloi se njerëzit mund të kategorizohen në mënyra të ndryshme bazuar në stilin e tyre të vendimmarrjes. Disa janë “perfeksionistë”, domethënë përpiqen të maksimizojnë përfitimin e plotësimit të nevojave të tyre, ndërsa të tjerët, “kënaqësit” janë pikërisht e kundërta.
Nëse kanë nevojë të blejnë diçka, ata shikojnë disa opsione dhe nëse gjejnë diçka me të cilën janë përgjithësisht të kënaqur, ata e blejnë atë. Ata nuk kanë nevojë për perfeksion dhe kështu jeta e tyre është shpesh më e relaksuar. Rregulli bazë që ata ndjekin në marrjen e vendimeve është ky: “E mira është mjaft e mirë. Dhe, për shkak se ata nuk janë të motivuar nga “perfekti”, ata nuk do të zhgënjehen nëse, pasi të zgjedhin, vjen diçka më e mirë”.
Nga ana tjetër, “perfeksionistët” zakonisht e vonojnë zgjedhjen, veçanërisht kur e dinë se nuk mund të ndryshojnë mendje – sepse po sikur të vijë diçka më e mirë në të ardhmen sesa zgjedhjet që kanë tani? Në këtë kuptim, ata janë vazhdimisht në kërkim të më të mirës. Dhe kjo mund të pengojë lumturinë e tyre.
Bota e zgjedhjeve
Nëse jeni një perfeksionist me zgjedhjet tuaja, mund ta keni të vështirë të jetoni në një botë me kaq shumë të mira materiale që ndryshojnë vazhdimisht. Në ditët e sotme kemi më shumë zgjedhje se kurrë më parë. E tëra çfarë ju duhet të bëni është të shkoni në internet dhe të shihni një mori ushqimesh, seriale televizive, lojëra video dhe opsione të shitjeve që na përmbytin. Nëse jeni një perfeksionist, mund të tundoheni të hulumtoni gjithçka në treg përpara se të blini diçka – por si mund ta bëni këtë kur ka dhjetëra, nëse jo qindra, opsione.
Kjo na çon në një pikë shumë të rëndësishme kur na paraqiten shumë zgjedhje, zakonisht marrim vendime më të këqija. Në një eksperiment, kur pjesëmarrësve iu dha një gamë më e vogël e çokollatës për të zgjedhur – gjashtë lloje – ata kishin më shumë gjasa të blinin disa nga të gjitha sesa kur u paraqitën me mbi tridhjetë lloje çokollate. Kur kemi mundësi të kufizuara, ne jemi më të kënaqur me atë që blejmë.
E njëjta gjë ndodh edhe me zgjedhjen e profesionit.
Studentët të cilëve u kërkohet të shkruajnë një ese, por u jepet më pak tema për të zgjedhur, bëjnë më mirë se ata që kanë një zgjedhje më të gjerë temash. Duket se më pak është më mirë. Kur shohim më pak gjëra dhe jemi të rrethuar nga më pak gjëra, zgjedhja është më e lehtë.
Sistemi imunitar i shpirtit
Ndonjëherë ne i shtyjmë vendimet tona sepse kemi frikë. Ne kemi frikë nga rreziqet që vijnë me një zgjedhje, veçanërisht nëse nuk mund ta ndryshojmë atë. Jemi të shqetësuar se nuk do të ketë rezultatin që shpresonim dhe se kjo do të na ndikojë negativisht për një kohë të gjatë. Por ajo që ne nuk e kuptojmë është se ne zakonisht mbivlerësojmë se sa keq do të ndihemi nëse diçka nuk shkon siç duhet. Në fakt, ne shërohemi shumë më shpejt nga sa mendojmë.
Si përfundim cdo zgjidhje që ne bejmë në jetën tonë është e vështire dhe kërkon maturi, nese bëhet fjalë për dicka mjaft serioze dhe komplekse duhet të vendosim me dëshiren dhe zemrën tonë, “para dhe mbrapa”cfaredo që të ndodhe dhe vendimi qe ne marrim duhet të kuptojmë anën pozitive dhe anën negative që ky vendim na dërgon të bejme, ne kemi lindur të lire dhe do të vdesim të tillë. Cdo kufi apo vendimsi në këte jetë vjen si pasoje e një prove të fortë të vazhdimsis tonë për të mirën apo dhe të keqën.
